Giá tổ yến vẫn còn cao so với túi tiền nhiều người tiêu dùng. Rất nhiều người vài tháng, vài năm mới sử dụng tổ yến một lần, đặc biệt trong thời covid hiện tại, số người sử dụng tổ yến không thường xuyên kiểu này tăng đột biến. Đặc điểm của người tiêu dùng dạng này là hoàn toàn không có kiến thức gì về mặt hàng họ mua, từ phân loại, tốt, xấu, bổ, không bổ … cho đến giá cả. Họ dựa hoàn toàn vào tư vấn của người bán. Mà rất nhiều người bán nói thật có rất ít kiến thức về tổ yến, cứ bán loại tổ nào, ca tổ đó lên mây, đạp các loại khác xuống, chê yến non, thần thánh yến Khánh hoà, đến yến vụn cũng gắn mark “Khánh hoà” … Nếu có kiến thức, vì quyền lợi khách hàng, thay vì chỉ đưa thông tin một chiều để bán cho được hàng, người bán nên cung cấp đầy đủ thông tin để khách hàng tự chọn. Thay vì nói yến già mới tốt, mới ngon, thì nên cung cấp thông tin yến già hình thành như nào, yến non không ngon như yến già nhưng chắc chắn bổ hơn ra sao … để khách hàng tự chọn, ăn ngon hơn chọn già, ăn bổ hơn chọn non …
Thị trường yến sào Việt nam hiện đầy thông tin sai lệch, thông tin một chiều. Nhiều loại hàng giá ở nước ngoài thấp, trong nước lại cao chót vót, và ngược lại. Trong quá trình bán hàng, tôi phải cải chính, phải cung cấp thêm thông tin cho rất nhiều khách hàng. Lúc đầu, giải thích bằng miệng cho từng khách, sau thấy không xuể, tôi mới tổng hợp lại thành các bài viết. Trước tôi đã có bài về tổ non, già, bài này sẽ bàn về yến vùng miền, tiếp theo sẽ là yến độn, giả, yến biến màu.
Chất lượng tổ yến có thể xác định một cách định tính và định lượng.
Về định tính, có thể ngửi, cảm nhận khi ăn, liên quan đến 2 chất. Một là chitin, dẫn xuất là chitosan, có thể chuyển hoá một phần thành glucotamine, chất bổ sụn khi vào cơ thể người. Chitin giúp tổ yến cứng, ăn sực sực, ngon theo cảm nhận một số người dùng. Hai là axit sianic, bổ não khi ăn vào, khiến tổ yến có mùi tanh của lòng trắng trứng. Tổ yến chứa càng nhiều 2 chất này, càng tạo cho người dùng cảm giác ngon và thơm hơn.
Về định lượng, muốn biết chính xác khối lượng protein, từng loại axit amine … buộc phải đưa tổ yến đi kiểm nghiệm, không thể nói tổ yến vùng này bổ hơn vùng khác chỉ vì không bị nhão, ăn sực sực, thơm hơn. Về cơ bản, thành phần chất bổ trong tổ yến các vùng, miền là tương đương nhau. Có thể vùng này chất nọ nhiều hơn, nhưng ngược lại vùng kia sẽ có những chất khác trội hơn.
Trên toàn cõi Việt Nam, chim yến nhà chỉ có một loại, chim yến đảo gồm 3 loại, 1 loại nhà ra đảo ở và 2 loại chuyên ở đảo. Thật ra cũng có một số chim yến đảo vào nhà ở, nhưng số lượng rất ít, không đáng kể.
Để tạo ra một tổ yến, phải có máy và nguyên liệu đầu vào. Máy vậy là chỗ nào cũng giống nhau, không phải Khánh hòa yến nhà khác những nơi khác, giờ xem nguyên liệu ra sao.
Chim yến chuyên ăn côn trùng bay. Số lượng, chất lượng côn trùng phụ thuộc địa hình, khí hậu, mùa vụ vùng chim sống. Các vùng ven biển miền trung, không chỉ có Khánh hoà như một số người lầm tưởng, số lượng, chủng loại côn trùng hơi khác các vùng còn lại, côn trùng cánh cứng nhiều hơn, nên hàm lượng chitin và sianic nhiều hơn các vùng kia. Glucotamine và sianic của tổ yến ven biển miền trung có thể đạt 4-5% và 12-14%, trong khi các vùng còn lại 1-3% và 8-9%. Cho nên tổ yến ven biển miền trung ăn ngon hơn, nhưng về bổ thì không bổ hơn nếu xét tổng thể, nhiều glucotamine và sianic hơn, thì một số chất bổ khác sẽ ít đi nếu xét trên cùng một khối lượng yến.
Tổ yến ăn ngon hay dỡ còn phụ thuộc vào loại tổ yến, mùa vụ nữa. Cùng một vùng tổ non không ngon bằng già, tổ nằm lâu trong nhà, tồn kho lâu không thể thơm bằng tổ mới, mùa thức ăn đầy đủ tổ sẽ ngon, bổ hơn mùa thiếu thức ăn. Chẳng có vùng nào đủ thức ăn cho chim yến quanh năm. Một năm chim yến bị thiếu thức ăn tầm 2-4 tháng, tuỳ vùng. Khánh hoà mùa thiếu thức ăn tổ chắc gì bổ bằng miền tây mùa thừa thức ăn. Mọi thứ chỉ tương đối, không nên thần thánh một vùng miền nào.
Bạn thấy nếu xét về ngon thì một số vùng tổ yến có thể ngon hơn, nhưng về bổ thì chưa hẳn. Nếu bạn ăn tổ yến chỉ vì bổ, thay vì cố mua yến đúng xuất xứ Khánh hoà, hay ven biển miền trung, với giá cao hơn vùng miền khác 10-20%, bạn hoàn toàn có thể mua yến vùng miền khác, với số lượng nhiều hơn 10-20% cho cùng một lượng tiền, kèm theo đó hàm lượng chất bổ dĩ nhiên sẽ nhiều hơn. Một dữ liệu nữa bạn cũng nên biết, sản lượng yến Khánh hoà tầm 5-7% sản lượng yến tiêu thụ tại Việt nam, tính cả hàng nhập. Nên khả năng bạn mua phải hàng không đúng xuất xứ lên đến 80-90%. Ở đâu ra mà thấy rất nhiều người loại tổ nào cũng gắn mark “Khánh hoà”. Chỉ đến tận nhà yến, chủ nhà thu xuống tổ nào lấy tổ đó mới đúng xuất xứ 100%. Còn chủ nhà ở Khánh hoà, chắc gì đã bán 100% yến Khánh hoà.
Tóm lại chọn ăn ngon, ăn bổ hay cả hai phụ thuộc túi tiền của bạn. Nếu tài chính hạn hẹp, bạn hoàn toàn có thể chọn bổ, không cần ngon quá, bằng cách chọn bất cứ tổ yến Việt nam nào, miễn là nó thật và chưa biến chất do cách thức vận hành nhà yến, thu hoạch, chế biến, bảo quản.
Yenphan.vn
Fb linh do nguyen thy
Phan thiết 19-3-2022